Rijksmonumenten Geldrop

Raadhuis

RAADHUIS uit 1870 in Eclectische stijl. Opdrachtgever was burgemeester Wilhelmus Knaapen tevens textielfabrikant. De tekening werd gemaakt door H.A. Aghterberg uit Geldrop. Aannemer Frans van den Berg bouwde het voor f 5176,00. In oorsprong stond het raadhuis vrijstaand op de hoek met de Hofstraat. De voor- of zuidgevel staat aan de Heuvel. Aan de westkant grenst de voormalige tramremise en aan de noordkant het voormalige postkantoor die beiden buiten de bescherming vallen.

Omschrijving:

Symmetrisch tweelaags blokvormig bouwwerk onder schilddak belegd met leien. De monumentale voorgevel telt drie traveeën. De middenrisaliet bevat de hoofdingang met een frontale hardstenen stoep van twee treden, met erboven op de verdieping een balkon, bekroond door een trapachtige attiek met piron en aan weerskanten een liggende gebeeldhouwde hardstenen leeuw, waarin een uurwerk. Oorspronkelijk zat op de begane grond een politiepost met dienstwoning en op de verdieping de secretarie met de raadzaal. In de architectuur is duidelijk onderscheid gemaakt tussen deze functies. De onderbouw heeft een lage en de bovenbouw een hoge verdiepingshoogte. Ter markering van deze twee bevindt zich in de gevel een hardstenen cordonlijst. Al de muuropeningen zijn getoogd. Op de verdieping zijn ze voorzien van achtruits schuifvensters. In de voorgevel hebben ze geprofileerde hardstenen omlijstingen en onder de dorpels twee voluutvormige kraagstenen. Op de begane grond zijn zesruitsschuifvensters zonder omlijstingen. De voorgevel heeft een hardstenen plint en een kroonlijst met een gestucte boogfries, ter plaatse van de risaliet voorzien van vijf voluutvormige consoles. De voorgevel wordt begrensd door geblokte hoekpilasters. Het metselwerk bestaat uit handgevormde baksteen gemetseld in kruisverband. Het balkonhek is van smeed- en gietijzerwerk. Op de nok van het dak tussen de twee hoekschoorstenen een luidklokje, in verbinding met het uurwerk. De indeling van het raadhuis is na de herbestemming sterk gewijzigd. Wel heeft het interieur nog enkele waardevolle elementen. Op de westmuur van de voormalige raadzaal bevinden zich twee authentieke muurschilderingen, voorstellende het wapen van Geldrop en de Brabantse leeuw. Ook staat er op de verdieping achter het balkon het authentieke koperen uurwerk opgesteld. Het is recent omgebouwd voor electrische bediening. In de voorgevel jaartalsteen met opschrift "W. Knaapen burgemeester" en gedenksteen met het opschrift: "ter herinnering aan het verblijf te Geldrop van I- 2.R.V.A. (legercorps) van 2 october 1914 tot 21 januari 1916 is deze steen geplaatst door de officieren dezer afdeling op 6 april 1919" met in reliëf een afbeelding van het wapen van het legercorps, twee gekruiste kanonnen met erboven een kroon.


Waardering:

Het raadhuis is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van de bestuurlijke en sociaal-economische ontwikkeling en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het kleine plattelandsraadhuis. Het is architectuurhistorisch van belang vanwege de stijl en als voorbeeld van de toegepaste combinatie van bouwelementen. Het gebouw is tevens van belang vanwege de gaafheid van het exterieur en de in het interieur bewaarde authentieke elementen. Het is zeldzaam als voorbeeld van een gebouw waarbinnen eertijds diverse gemeentelijke functies waren geconcentreerd.
 
* bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed